नेपालगन्ज:राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोग नेपालगन्जले बुधवार बाल सुधारगृहको निरीक्षण गरेको छ । सुधारगृहमा झडप हुनुको मुख्य कारण लागुऔषध भएको राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोग नेपालगन्जकी प्रमुख द्वारिका अधिकारीले बताइन् । ब्यवसायिक रुपमा लागुऔषध सुधारगृहमा पुग्ने गरेको अनुगमनका क्रममा पाएको उनले बताइन् । ‘हामी त्यहाँ पुग्दा अधिकांशले लागुऔषध सेवन गरेको पायौँ । विवादको मुख्य जड् लागु औषध भएको हाम्रो निष्कर्ष छ,’ उनले भनिन् ।
उनले लागुऔषध नियन्त्रण गर्न सकेको खण्डमा केहि हदसम्म झडप कम गर्न सकिने बताइन् । उनी भन्छिन्, ‘सेवन गर्ने र नगर्नेलाई छुट्टाछुट्टै राख्ने ब्यवस्था मिलाउनु पर्ने देखियो । सेवन गर्नेहरुले नगर्नेलाई दवावमा पारेर सेवन गर्न लगाएको समेत हामीले पायौँ ।’ उनले भेट्घाट गर्ने बहानामा लागु औषध पुर्याउने गरेको बताइन् । भेट्घाटमा कडाई गर्नुपर्ने राय दिँदै उनले प्रवेश गर्दा समेत निगरानी गर्न सुझाव दिइन् । ‘साथीभाईलाई भेट्ने बहानामा लागुऔषध सप्लाई गरेको पनि हामीले पायौँ । भेट्घाटमा कडाई र निगरानी गर्नुपर्ने देख्यौँ,’ उनले भनिन् ।
उनले विद्यमान कानुन परिमार्जन नगरे यो समस्या रहिरहने बताइन् । १८ वर्षभन्दा कम उमेरमा १५ वर्ष कैद सजाय पाएको ब्यक्ति कैद भुक्तान गर्दासम्म ३० वर्षभन्दा बढि उमेरको हुने भएकोले उमेर पुगेका र नपुगेकालाई छुट्टाछुट्टै राख्ने कानुन बनाउनु पर्ने उनको सुझाव छ । ‘१८ वर्षभन्दा तलका र २५ वर्ष माथिकालाई एउटै ठाउँमा राख्दा ठूलाले सानालाई हेप्ने प्रबृत्ती पनि पायौँ,’ अधिकारीले भनिन् । उनले ब्यवस्थापन सुधार गर्नुपर्ने पनि औँल्याइन् ।
फितलो ब्यवस्थापन र कमजोर भौतिक संरचनाका कारण डुडुवा गाउँपालिका हिरमिनिया–६ स्थित जयन्दु बाल सुधारगृहका बाल कैदीबन्दी बुधवार तेस्रो पटक भागेका छन् । झडप भएको तेस्रो दिन २६ असार विहान फेरि पन्ध्र जना बाल कैदीबन्दी भागेका छन् । विहान करिव १०ः४५ वजेको समयमा खेल्दै गरेका एउटा समुहमाथि अर्को समुहले हातपात गरेपछि झडप भएको थियो । झडप लगत्तै पन्ध्र जना बाल कैदीबन्दी भागेका थिए । भागेका मध्ये १३ जनालाई प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएको बाँकेका प्रहरी प्रवक्ता डिएसपी नारायण डाँगीले जानकारी दिए । ‘भागेको खवर पाउनै वित्तिकै चारैतिर प्रहरी परिचालन गर्यौँ । १३ जनालाई नियन्त्रणमा लिए पनि दुई जना अझैँ सम्पर्क बाहिर छन्,’ उनले भने ।
उनले सुधारगृहमा रहेका बाल कैदीबन्दी वीच विवाद हुने र त्यहाँ भएका केहि उछृंखल ब्यक्तिले आफ्नो पक्षमा पारेर हुलहुज्जत गर्न लगाउने गरेको बताइन् । ‘यहाँ दुई–जना उछृंखल बाल कैदीबन्दी छन् । उनीहरुले दवाव र प्रभावमा पारेर आफूसँगै अरुलाई पनि हुलहुज्जत गर्न लगाउँछन्,’ उनले भनिन् ।
उनले उछृंखल बाल कैदीबन्दीलाई अन्यत्र स्थानान्तरण गरेमात्र समस्या समाधान हुने बताइन् । ‘उछृंखल खालका तीन जनालाई छुट्टै कोठामा राखेका थियौँ । उनीहरुलाई अरुसँग सम्पर्क हुन समेत दिएका थिएनौँ । तै पनि उनीहरुले भित्रभित्रै समुह बनाइसकेका रहेछन्,’ उनले भनिन् ।
