रुकुम\रुकुम पश्चिमको आठविसकोट नगरपालिका–१० का गणेश शाही वार्षिक २५ क्विन्टल किवी उत्पादन गर्छन। आफ्नो ठाउँमा किवीको राम्रो उत्पादन हुने सम्भावना देखेपछि उनले अन्य खेतीपाती गर्ने जग्गामा किवीको बिरुवा लगाएका छन् । बिरुवा लगाइएको करीब दुई वर्षमै बारीमा किवी फल्न थालेपछि शाही निकै खुसी छन् ।
किवी फले पनि जिल्लामै थोरै मात्रामा विक्री भएकाले ठूलो मात्रामा फलेको किवी बजारसम्म पुर्याउन उनलाई निकै गाह्रो भयो । घरबाट डोकोमा बोकेर करीब दुई किलोमिटर हिंडेपछि मात्र सडक भेटिन्थ्यो । सडकमा किवी पुर्याए पनि गाडीले किवी बोक्न नमान्दा शाहीलाई किवी विक्री गर्न निकै समस्या भयो ।
उनी मात्रै होइन, उक्त नगरपालिकामा किवी खेती गरेका किसानलाई विक्री गर्न धेरै समस्या भयो । किवीले बजार पाउन छाडे पनि नगरपालिकामा रहेको एउटा वाइन उद्योगले खरीद गर्ने भएको छ । नगरपालिकाका किसानले उत्पादन गरेको किवी कर्णाली वेभरेज प्रालिले खरीद गर्ने भएको हो ।
आठबीसकोट नगरपालिका–१२ झिनचौरमा रहेको उक्त प्रालि र किसानको सहमतिअनुसार फलाएको किवी प्रतिकिलो १२५ रुपैयाँमा खरीद हुने नगर प्रमुख रवि केसी जानकारी दिए ।
उनका अनुसार यस नगरपालिकाको वडा नम्बर १, २, ३, १०, ११ र १२ मा १४२ क्विन्टल किवी उत्पादन भएको छ । ६ ओटा वडामा गरेर अहिले नगरपालिकामा ४७ जना व्यावसायिक किवी उत्पादक किसान छन् । पहिलो स्थानीय सरकारले किवी खेतीलाई जोड दिएपछि नगरपालिकामा किवी खेती गर्ने किसानको सङ्ख्या धेरै पुगेको छ ।
सरकारले किसानलाई अनुदानमा ठूलो मात्रामा किवीको बिरुवा विरतरण गरेको थियो भने किसान आफैँले किनेर पनि बिरुवा लगाएका थिए । नगरपालिकामा गत वर्ष मात्र २ हजार १०० ओटा किवीका बिरुवा रोपिएका थिए । अहिले नगर भरमा करीब १ हजार ५०० किवीका बोटले उत्पादन दिइरहेको नगरपालिकाको अनुमान छ ।
ती बोटबाट करीब १४२ क्विन्टल किवी उत्पादन हुने अनुमानसहित नगरपालिकाको रोहवरमा उक्त प्रालि र किसानबीचमा सहमति भएको हो । त्यस्तै नगरपालिकाले ढुवानीका लागि अनुदान पनि दिने भएको छ । किसानको बारीबाट वडा नम्बर १२ मा रहेको कम्पनीसम्म किवी पुर्याउन लाग्ने भाडा नगरपालिकाले तिरिदिने नगर प्रमुख केसी बताउँछन् ।
अहिलेसम्म किसानले आफैं किवी विक्री गरिरहेकामा पहिलोपटक नगरभरको किवी एकमुस्ट विक्री हुन लागेको हो । नगरमै किवी खपत हुने र ढुवानीमा अनुदान पाइने भएपछि कृषक खुसी भएका छन् । कर्णाली वेभरेजले वाइन तथा विभिन्न जुस उत्पादन गरिरहेको छ ।
